rl SVENSK TIDSKRIFT FYRTISJÅTTE ÅRGÅNGEN l 9 5 9 ANsvARIG uTGivARE: ERIK ANNERs REDAKTION: ERIK ANNERS · ALF ÅBERG REDAKTIONSSEKRETERARE: LEIF CARLSSON REDAKTIONSKOMMITTE: GERHARD HAFSTRÖM · GUNNAR HECKSCHER TORVALD HÖJER· UNO MURRAY· SAM MYHRMAN RAGNAR SUNDEN · GUNNAR UNGER · HENRIK ÅKERLUND UPPSALA 1959. ALMQVIST & WIKSELLS BOKTRYCKERI AB ÅRSINNEHÅLL 1959 LEDARE: statsverkspropositionen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . l Finlands frihet - och vår alliansfrihet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Nyval igen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 Varför atomvapen? .................................................... 117 Ovisshet om frihandeln . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173 Elis Håstad in memoriam .............................................. 247 Nederlag - för vem? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249 Socialdemokratiens dödgrävare? ........................................ 251 Regeringen och yttrandefriheten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 329 En prövostund för borgerlig opposition . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 333 Vad vi sluppit höra .................................................... 375 »Socialdemokratiens dödgrävare» . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 377 Ur led är tiden ........................................................ 441 Borgerlig samverkan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 491 Ett steg i rätt riktning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 495 DAGENS FRÅGOR: Pensionsfrågan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Dagens Nyheters dimridåer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 Konjunkturläget . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . lO Socialpolis? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Försvarskostnaderna under 1959f60 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Spöket reser västerut? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Ombudsman Edberg och kommunismen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 Remissdebatt 1959 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 Pacta sunt servanda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 stabilisering i Finland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 Västberlins näringsliv . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69 I stället för frihandelsområde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70 Berlin ................................................................ 122 Invitationen till Krusjtjev .............................................. 123 Tysk historisk publikation blir kommunistisk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126 U.vinnans frigörelse i Algeriet .......................................... 127 Från författningsverkstaden ............................................ 128 Centerpartiets anpassningssvårigheter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130 Nedrustningen av det fria utbildningsarbetet ............................ 131 Svenska atomvapen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177 Afrikansk kris . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179 Ansvaret för ungdomen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182 »Abdikationskrisen» . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183 Högerns linje - och folkets röst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185 Affären Samuelssons efterspel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 254 Beräkning och verklighet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255 .....____~---- - ---------~ IV Universitetspropositionen .............................................. 257 Sociala meddelanden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 259 Polsk åtstramning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 260 De amerikanska konjunkturutsikterna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 262 Tunisien och Algeriet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 337 Nyasaland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 338 Konjunktur och stålstrejk i USA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 340 Markvärdestegring - hyresskatt ........................................ 341 stockholmspressens upplagor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 343 Brottslig dumhet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 379 Det visa valet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 383 Finlands regeringsproblem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 387 Robotar i svenskt försvar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389 statsministern och Svensk Tidskrift . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 391 De sex och de sju . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 445 Irländarna i England . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 449 Framstegsunionen ..................................................... 451 Kommunala perspektiv ................................................ 453 L. O. och de högre studierna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 454 Indien och Kina . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 497 Budgetproblemet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 499 Sälj statliga företag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 501 Kriminalpolitisk revision . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 503 Tidningsfilosofi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 504 ARTIKLAR: Boden, Bertil: Teaterhöst Carlsson, Leif: Etik och kärnvapen ..................................... . Cunctator: Sovjetunionens ekonomiska krig ............................ . Douglas, Archibald: Sverige och Finlands frihet ......................... . Elgfelt, Göran: Aktieägande demokrati ................................. . 532 464 82 31 359 Geyl, Pieter: Den västerländska civilisationens livskraft ................. 393 Hagård, Birger: Motiven bakom Sovjetunionens skolreform .............. 346 --: Socialism på reträtt .............................................. 522 Heckscher, Gunnar: Psykologiskt försvar i krig . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 275 Hermann, Alf Bent: Freiles politisk målsretning for Danmarks borgerlige partier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 507 Holmström, Sven: Bakgrunden till jordbruksförhandlingarna ............. 161 --: Nytt långtidsavtal för jordbrukets produktpriser .................. 216 Höjer, Torvald: Det kalla kriget under 1958 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Kihlstedt, Olof: Sovjetrysk skolreform .................................. 210 Lund, Nils: Östersjön - »ett fredens hav» ............................... 134 Murray, Uno: Nya skatter eller besparingar ............................ 404 Myhrman, Sam: Besparingsmöjligheterna inom försvaret . . . . . . . . . . . . . . . . . 514 Muller, Ivar: Civilförsvaret . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147 Mörner, Magnus: Indiankollektiv och latifundier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 294 --: Stat och kyrka i latinamerikansk samhällsutveckling ............... 417 Nerman, Birger: Från uppsats till tegelstensavhandling . . . . . . . . . . . . . . . . . . 475 Nyblom, Erik: Kurrlistan-trumfkort eller hjärnspöke i Mellersta östern? 195 v Qvistgaard, H.: Aktuella problem inom den ekonomiska försvarsberedskapen ................................................................. 187 Sjöstrand, Wilhelm: Debatten om enhetsskolan och differentieringen ..... 284 Valentin, Hugo: Hur kunde det hända? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 412 Wieselgren, Jon Peter: Vatikanen och nutiden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 Wulff, Torgil: Latinamerika mellan öst och väst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 --: Afrika i stormaktsstrategin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 353 Åberg, Alf: Fakta och propaganda kring utvandrarna .................... 141 --:Varför misslyckades Karl XII:s ryska fälttåg? ...................... 265 --: Vinterkrigets eftermäle ........................................... 456 Åkerlund, Henrik: Den nya omsättningsskatten .......................... 469 östman, Oscar: Statens utgifter måste sänkas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73 DEBATT: Anners, Erik: Aktuell idedebatt Carlsson, Leif: studentprogram LITTERATUR: • • • • • • • • • • • o o • • o • • • • o o. o o • • • o • • • • o • • • • • • o • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • o • • • • • • • • • • • Reklamen och Politiken. Birger Hagård • • • • • • • • • • o o • • • • • o • • o • • • • o • • • • • • • • 303 364 51 överflödssamhället. Göran Elgfelt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 Svensk prosadiktning 1958. I-II. Elof Ehnmark ...................... 97, 228 Diktare i stål. Alf Åberg ................................................ 242 Ebbe Lindes horatiustolkning. Alf önnerfors ............................ 312 Diktens frihet i Polen. Leander Tell .................................... 316 Om språket. Leif Carlsson .............................................. 319 Välfärd i otakt. Lars Björkbom ........................................ 321 Intelligensaristokrati och själsadel. Herman Stolpe ...................... 368 Läsning för statsmän. Gunnar Unger .................................... 428 Svenskt samvete i österled. Alf Åberg .............,. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 433 I Moskva efter vinterkriget. Agricola . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 483 Framtidens värld. Lars Björkbom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 485 Läsning för statsmän. Ny följd. Gunnar Unger .......................... 539 NAMN ATT ~IINNAS: Gunnar Lange . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 Herrskapet Eriksson . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114 Ruben Josefson ........................................................ 168 Bo Siegbahn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 244 Olof Lagercrantz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 325 Victor Vinde .......................................................... 372 Ulla Lindström . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 435 Hansson i Skegrie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 488 Gustaf Petren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 545 modern konservativ debatt Svensk Linje organ för Sveriges Konservativa studentförbund PRENUMERATION 7 nr/dr 6 kronor POSTGIRO 29 82 24 Stockholm Sö